مالیات حقوق شغل دوم به چه کسانی تعلق میگیرد؟
مالیات بر درآمد یا مالیات بر حقوق، مالیاتی است که به صورت مستقیم از افراد شاغل توسط دولت اخذ میشود. عدم اطلاعات کافی درباره مالیات بر درآمد توسط کارمندان باعث شده بسیاری از کارفرمایان با استفاده از ترفندهای مختلف و غیرقانونی از حقوق کارمندان خود مبلغی را کسر کنند. بنابراین بهتر است کارمندان از حق و حقوق خود اطلاعات کافی داشته باشند. مالیات حقوق فقط برای افراد تک شغل نیست. مالیات شغل دوم این روزها اهمیت زیادی دارد، زیرا با افزایش فشار اقتصادی افراد زیادی به شغل دوم روی می‌آورند. طبق آمار به دست آمده تقریبا ۳۰ درصد افراد شاغل در ایران، شغل دوم نیز دارند. در ادامه این مقاله از سری مقالات آموزش مالیات با قوانین مربوط به شغل دوم بیشتر آشنا خواهید شد.
مالیات حقوق شغل دوم چیست؟
افرادی که دو شغل دارند باید از حقوق شغل دوم خود نیز مالیات بپردازند. طبق قانون مالیات‌های مستقیم، از مجموع درآمد اشخاص حقیقی که بیش از یک شغل دارند مبلغی به عنوان مالیات کسر میشود. نرخ مالیات حقوق دو شغله ها درصورتی که جمع درآمد بیشتر از یک میلیارد ریال باشد پس از کسر هزینه‌های قابل قبول مبلغی معادل نرخ تعیین شده در ماده ۱۳۱ است. فرقی نمی‌کند که مجموع درآمد افراد از دو منبع باشد یا از چند منبع مختلف، معاف از مالیات باشد و یا غیرمعاف از مالیات، در هرصورت از حقوق این افراد مبلغ مالیات کسر می‌گردد.
مالیات شغل دوم چقدر است؟
در چند سال گذشته مالیات حقوق کارکنان برای کارمندان دولتی و خصوصی متفاوت بود. مقدار مالیات کارمندان دولتی ۱۰ درصد بود اما کارمندان خصوصی علاوه بر این ۱۰ درصد، تا ۳۵ درصد باید مالیات تصاعدی پرداخت می‌کردند. به علت غیر منصفانه بودن این قانون، دولت تصمیم گرفت مالیاتی مساوی از کارمندان خصوصی و دولتی دریافت کند. در ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم، نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به صورت زیر است:
جدول مالیات حقوق ماهیانه 1402
| پله | مبلغ حقوق از | مبلغ حقوق تا | حقوق مشمول مالیات | نرخ مالیات | مالیات متعلقه | مالیات تجمیعی |
| اول | 1 | 100,000,000 | 0 | ۰ % | – | – |
| دوم | 100,000,001 | 140,000,000 | 40,000,000 | ۱۰ % | 4,000,000 | 4,000,000 |
| سوم | 140,000,001 | 230,000,000 | 90,000,000 | ۱۵ % | 13,500,000 | 17,500,000 |
| چهارم | 230,000,001 | 340,000,000 | 110,000,000 | ۲۰ % | 22,000,000 | 39,500,000 |
| پنجم | 340,000,001 | بیشتر | – | 30 % | x | 39/500/000+x |
جدول مالیات حقوق سالیانه 1402 (سقف معافیت‌های مالیاتی حقوق و دستمزد سال 1402)
| ردیف | مبلغ حقوق از | مبلغ حقوق تا | حقوق مشمول مالیات | نرخ مالیات | مالیات متعلقه | مالیات تجمیعی |
| اول | 1 | 1,200,000,000 | 0 | ۰ % | – | – |
| دوم | 1,200,000,001 | 1,680,000,000 | 480,000,000 | ۱۰ % | 48,000,000 | 48,000,000 |
| سوم | 1,680,000,001 | 2,760,000,000 | 1,080,000,000 | ۱۵ % | 162,000,000 | 210,000,000 |
| چهارم | 2,760,000,001 | 4,080,000,000 | 1,320,000,000 | ۲۰ % | 264,000,000 | 474,000,000 |
| پنجم | 4,080,000,001 | بیشتر | x | 30 % | x | 474/000/000 + x |
- حقوق ماهانه تا سقف 10 میلیون تومان، از پرداخت مالیات معاف است.
- برای حقوق ماهانه بیشتر از آن تا سقف 14 میلیون تومان، ۱۰ درصد مالیات اخذ میشود.
- از 14 میلیون تا 23 میلیون تومان، ۱۵ درصد مالیات اخذ میشود.
- از 23 میلیون تا 34 میلیون تومان، ۲۰ درصد مالیات اخذ میشود.
- از 34 میلیون تومان به بالا، ۳۰ درصد مالیات اخذ میشود.
مالیات حقوق دو شغله ها نیز به همین صورت محاسبه میشود و میزان مالیات از مجموع درآمد هر دو شغل آن‌ها کسر میشود.
موارد معافیت مالیات دو شغله ها
قبل از اصلاح قانون مالیت‌های مستقیم، افراد دو شغله می‌توانستند از تمامی معافیت های مالیاتی مربوط به هر دو شغل خود استفاده کنند. طبق تبصره جدیدی که به این قانون‌ها اضافه شده، اشخاص حقیقی چند شغله می‌توانند تنها از یک معافیت مالیاتی ذکر شده در ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم استفاده کنند. قانون مالیات حقوق دو شغله ها معافیت مالیاتی را فقط به یکی از شغل‌های این افراد اختصاص می‌دهد. حتی اگر شخصی چند شغل داشته باشد، معافیت مالیاتی فقط به یکی از شغل‌های او تعلق میگیرد. برای دریافت معافیت مالیات دو شغله ها یکی از اساسی‌ترین اصل‌ها، ارائه به موقع اظهارنامه مالیاتی است.
شغل‌های معاف از مالیات
بیشتر مشاغل موظف به پرداخت مالیات هستند، اما تعیین مالیات برای برخی شغل‌ها می‌تواند باعث ممانعت از پیشرفت آن‌ها و همچنین کند شدن رویه کاری‌شان شود. این مشاغل، مشاغل معاف از مالیات نام دارند. مشاغل معاف از مالیات، شغل‌هایی هستند که تاثیر به سزایی در پیشرفت جامعه دارند، به همین دلیل بهتر است مالیاتی برای آن‌ها درنظر گرفته نشود. عدم پرداخت مالیات باعث تشویق افراد برای حضور در این مشاغل است. در ادامه این مقاله، مشاغل معاف از مالیات معرفی خواهند شد.
انتشاراتی‌ها
به دلیل حمایت از افراد فعال در مشاغلی که در زمینه پخش و نشر کتاب فعالیت دارند، مشاغل مربوط به این حوزه از پرداخت مالیات معاف هستند. مشاغلی مانند حروف چینی، خطاطی، نشر کتاب کاغذی یا الکترونیکی، ویراستاری، طراحی جلد، صفحه آرایی، همه مراحل نویسندگی مانند تحقیق، تالیف، بازنویسی، ترجمه، گردآوری و تصحیح معاف از مالیات هستند. این شاخه‌ها از مهم‌ترین فعالیت‌های فرهنگی در کشور ما به حساب می‌آیند. دولت کشور برای حمایت از افراد فرهیخته که در این حوزه‌ها مشغول به کار هستند، هیچ مالیاتی از آن‌ها دریافت نمی‌کند یا تخفیف‌هایی برای آن‌ها درنظر میگیرد.
مشاغل فعال فرهنگی
از جمله فعالیت‌های فرهنگی مانند راه اندازی یک کتابخانه عمومی و مدیریت آن از پرداخت مالیات معاف هستند. انواع جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها، مراسمات فرهنگی و هنری، مسابقات تلاوت و حفظ قرآن یا کتابخوانی، شب‌های شعر و نمایشگاه‌های کتاب نیز معاف از مالیات هستند. حتی فعالیت‌هایی مانند بزرگداشت‌ها، مجالس بررسی و نقد فیلم و آثار هنری نیز جزو فعالیت‌های فرهنگی به حساب می‌آیند و نیازی به پرداخت مالیات ندارند. در واقع از نظر دولت مشاغل فرهنگی یکی از حوزه‌های مهم هستند که می‌توانند سطح فرهنگ جامعه را تا حد زیادی افزایش دهند. این دلیلی است که قانون‌گذاران، افراد فعال در این حوزه را از پرداخت مالیات معاف کردند. اگر قصد دارید به عنوان شغل دوم خود در این زمینه‌ها فعالیت کنید، نیازی به پرداخت مالیات شغل دوم خود نخواهید داشت.
مشاغل مطبوعاتی
مشاغل مطبوعاتی نقش زیادی در افزایش آگاهی مردم یک کشور دارند، به همین دلیل جزو مشاغل مهم در یک جامعه به حساب می‌آیند. حتی بیشتر مردم دانش و آگاهی خود را مدیون مشاغل مطبوعاتی می‌دانند. اهمیت این مشاغل باعث شده تا قانون‌گذاران، تمامی فعالیت‌های مربوط به این زمینه را از پرداخت مالیات معاف کنند. مشاغل مطبوعاتی و خبری دو دسته هستند. دسته اول که تولید خبر نام دارد شامل عکاسی، تفسیر، تولید و پردازش اخبار و اطلاعات است. دسته دوم نشر خبر نام دارد و شامل نویسندگی، گزارشگری، تفسیر و نقد اخبار، نشر و پخش مطبوعات است. همه مشاغل این دو حیطه از پرداخت مالیات معاف هستند.
مشاغل هنری
مشاغل هنری جزو شاخه‌های پرطرفدار شغلی هستند که بسیاری از افراد این مشاغل را برای شغل دوم خود انتخاب می‌کنند. این مشاغل برای قانون‌گذاران نیز اهمیت زیادی دارند، زیرا باعث افزایش سطح فرهنگی در جامعه می‌شوند. مشاغل هنری حوزه‌های متنوع زیادی دارند که بسیاری از این حوزه‌ها از پرداخت مالیات معاف هستند. اگر شما هم دوست دارید به عنوان شغل دوم خود در زمینه‌هایی مانند آهنگسازی، خوانندگی، نوازندگی، تدوین‌گری، فیلم‌نامه نویسی، انیمیشن سازی، بدلکاری، مجسمه‌سازی و نمایش‌های عروسکی فعالیت کنید، از پرداخت مالیات شغل دوم خود معاف هستید.
مالیات حقوق شغل دوم بازنشستگان چگونه محاسبه میشود؟
طبق قوانینی که توسط سازمان امور مالیاتی وضع شده، همه بازنشستگان از پرداخت مالیات برای حقوق شغل دوم معاف هستند. البته در صورتی که قرارداد شغل دوم افراد بازنشسته دولتی نبوده و پیمانکاری، ساعتی یا غیرپرسنلی باشد، اثبات معافیت از این مالیات کمی سخت خواهد بود. همچنین همه افراد بازنشسته کشوری و لشگری از پرداخت حق بیمه حقوق معاف هستند.
سازمان امور مالیاتی چگونه از شغل دوم افراد مطلع میشود؟
همه سازمان‌ها و شرکت‌ها هنگام استخدام نیرو، یک سری مدارک را از فرد کارجو برای احراز هویت می‌گیرند. فرقی نمی‌کند که فرد درحال استخدام برای شغل اول خود باشد یا شغل دوم، در هر صورت موظف است تا برای تایید هویت خود، کد ملی و دیگر مدارک شناسایی خود را در اختیار شرکت قراردهد. شرکت مربوطه برای استخدام کارجو به عنوان یک کارمند رسمی این مدارک را برای محاسبه حقوق و رد کردن بیمه در اختیار سازمان امور مالیاتی قرارمی‌دهد. سازمان امور مالیاتی با ثبت کد ملی فرد، مالیات حقوق شغل دوم را برای او ثبت می‌کند. به این صورت سازمان امور مالیاتی از شغل دوم افراد مطلع میشود.
حداکثر تعداد معافیت مالیاتی مشاغل در سال 1402
فرقی نمی‌کند که یک شخص چند واحد شغلی داشته باشد، طبق قانون جدید هر فرد با یک کد ملی تنها یک معافیت سالانه برای مالیات مشاغل خود می‌تواند دریافت کند. به طور مثال اگر فردی ۴ مغازه داشته باشد، در سال 1402می‌تواند مبلغ 120 میلیون تومان معافیت در سال را برای هر مغازه به دلخواه استفاده کند و یا این مبلغ را بین مغازه‌های خود تقسیم کند. همچنین در یک سازمان یا شرکت که چند شریک شغلی وجوددارد، طبق قانون حداکثر از ۲ معافیت در سال می‌توان استفاده کرد. مثلا در یک سازمان که ۵ شریک وجود دارد، در سال 1402حداکثر از دو معافیت مالیاتی سالانه مشاغل یعنی مبلغ 240 میلیون تومان می‌توان استفاده کرد. این مبلغ بین هر ۵ شریک تقسیم میشود.
