استاندارد حسابرسی 220

کنترل کیفیت حسابرسی اطلاعات مالی تاریخی

(تجدیدنظر شده 1386)

این استاندارد باید همراه با استاندارد حسابرسی 200″ اهداف کلی حسابرس مستقل و انجام حسابرسی طبق استانداردهای حسابرسی “مطالعه شود.

كليات

1 . هدف اين استاندارد، ارائه استانداردها و راهنماييهاي لازم درباره مسئوليتهاي مشخص كاركنان مؤسسه حسابرسي درمورد روشهاي کنترل كيفيت حسابرسی اطلاعات مالي تاريخي (شامل حسابرسي صورتهاي مالي) است. اين استاندارد لازم است با بخشهاي ”الف“ و ”ب“ آيين رفتار حرفه‌اي (نشريه 123) مطالعه شود.

2 . گروه حسابرسي بايد روشهاي كنترل كيفيت قابل اجرا در مورد هر كار حسابرسي را اجرا كند.

3 . هر مؤسسه حسابرسي مكلف به استقرار يك سيستم كنترل كيفيت طراحي شده براي كسب اطمينان معقول از اين موضوع است كه مؤسسه و كاركنان آن، الزامات استانداردهاي حرفه‌اي و قانوني و مقرراتي را رعايت مي كنند و گزارشهاي حسابرسي، مناسب شرايط موجود توسط مؤسسه يا مدير مسئول كار صادر مي‌شود.

4 . گروه حسابرسي:

الف ـ روشهاي كنترل کیفیت قابل‌اجرا در كار حسابرسي را اجرا مي‌كند.
ب   ـ اطلاعات مرتبط را در اختيار مؤسسه قرار مي‌دهد تا امكان اجراي بخش مربوط به استقلال در سيستم كنترل كيفيت مؤسسه، فراهم شود.
پ  ـ مي‌تواند به سيستمهاي مؤسسه اعتماد ‌كند (براي مثال، در ارتباط با تواناييها و صلاحيت كاركنان از طريق استخدام و آموزشهاي رسمي، استقلال از طريق گرد‌آوري و اطلاع‌رساني اطلاعات مربوط به استقلال، برقراري روابط با صاحبكار از طريق سيستمهاي پذيرش و حفظ صاحبكار؛ و پايبندي به الزامات قانوني و مقرراتي از طريق فرآيندهاي نظارتي)، مگر اين كه اطلاعات ارائه شده توسط مؤسسه يا سايرين، برخورد ديگري را ايجاب كند.

تعاريف

5 . در استانداردهای حسابرسی، اصطلاحات زیر با معانی مشخص شده برای آنها بکار رفته است:

الف ـ مدير مسئول كار“ ـ شريك يا فرد ديگري در مؤسسه، داراي مجوز حرفه‌اي يا قانوني مربوط، كه مسئول يك كار حسابرسي و اجراي آن و گزارش حسابرسي صادره از طرف مؤسسه است.
ب  ـ ” بررسي کنترل کیفیت حسابرسی“ ـ فرآيند طراحي ‌شده براي امكان‌ پذير ساختن ارزيابي بي‌طرفانه (پيش از صدور گزارش حسابرس) قضاوتهاي عمده‌اي كه گروه حسابرسي به عمل آورده و نتايجي كه براي تهيه گزارش حسابرس، به آن دست‌ يافته است.
پ ـ ” بررسي كننده کنترل کیفیت حسابرسی“ ـ شريك، فرد ديگري در مؤسسه، فرد برون‌سازماني واجد شرايط يا گروهي از اين گونه افراد، با تجربه و اختيار كافي و مناسب براي ارزيابي بي‌طرفانه (پيش از صدور گزارش حسابرس) قضاوتهاي عمده به عمل آمده توسط گروه حسابرسي و نتايجي كه براي تهيه گزارش حسابرس، به آن دست ‌يافته‌اند.
ت ـ ”گروه حسابرسي“ ـ همه افراد اجرا‌كننده يك كار حسابرسي، شامل كارشناسان طرف قرارداد مؤسسه در ارتباط با آن كار حسابرسي.
ث ـ  ”مؤسسه حسابرسي“ ـ يك شاغل انفرادي و سازمان يا مؤسسه‌اي متشكل از حسابداران رسمي كه عهده دار انجام حسابرسي مي‌باشد.
ج ـ ”بازبيني“ ـ روشهاي طراحي‌شده براي فراهم كردن شواهدي از رعايت سياستها و روشهاي كنترل كيفيت مؤسسه توسط گروه حسابرسي در ارتباط با كار حسابرسي تكميل‌شده.
چ ـ ”نظارت“ ـ فرآيند بررسي و ارزيابي مستمر سيستم كنترل كيفيت مؤسسه، شامل بازبيني متناوب موارد انتخابي از كارهاي تكميل شده، كه براي قادر ساختن مؤسسه به كسب اطمينان معقول از اجراي اثربخش سيستم كنترل كيفيت آن، طراحي ‌شده است.
ح ـ ”شريك“ ـ هر عضو جامعه حسابداران رسمي ايران كه به طور تمام وقت منحصراً در يك مؤسسه به كار حرفه‌اي اشتغال داشته و در مقابل فعاليتهاي مؤسسه و اشخاص ثالث مسئوليت تضامني دارد.
خ ـ”كاركنان“ ـ شركا و ساير افراد حرفه‌اي مؤسسه شامل كارشناساني كه در استخدام مؤسسه هستند.
د  ـ ”استانداردهاي حرفه‌اي“ ـ استانداردهاي حسابرسي و الزامات اخلاقي مربوط، به شرح مندرج در آيين رفتار حرفه‌اي.
ذ  ـ ”اطمينان معقول“ ـ در اين بخش، سطح اطميناني بالا اما نه مطلق.
ر ـ ”فرد برون ‌سازماني واجد شرايط“ ـ فردي خارج از مؤسسه با تواناييها و صلاحيتي در حد مدير مسئول كار؛ براي مثال، شريك يك ‌مؤسسه ديگر يا افراد حرفه‌اي مسئول كنترل كيفيت در جامعه حسابداران رسمي ايران.

مسئوليتهاي مرتبط با كيفيت حسابرسي

6 .  مدير مسئول كار بايد مسئوليت كيفيت هر كار حسابرسي محول شده به وي را بپذيرد.

7 .  مدير مسئول كار در همه مراحل كار حسابرسي الگويي را در باره كيفيت حسابرسي براي ساير اعضاي گروه تدوين مي‌كند. اين الگو، معمولاً از طريق اقدامات مدير مسئول كار و پيامهاي مناسب وي به اعضاي گروه ارائه مي‌شود. اين گونه اقدامات و پيامها به موارد زير تأكيد دارد:

الف‌ـ    اهميت اجراي كار طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي.
ب   ـ    اهميت رعايت سياستها و روشهاي كنترل كيفيت مؤسسه متناسب با شرايط كار.
پ   ـ    اهميت صدور گزارش حسابرس، مناسب شرايط موجود.
ت   ـ    اين واقعيت كه كيفيت، براي انجام كار حسابرسي، اساسي است.

الزامات اخلاقي

8 . مدير مسئول كار بايد رعايت الزامات اخلاقي توسط اعضاي گروه را ارزيابي كند.

9 . الزامات اخلاقي مربوط به كارهاي حسابرسي معمولاً دربرگيرنده قسمتهاي ”الف“ و”ب“ آيين رفتار حرفه‌اي است كه بيشتر جنبه بازدارنده دارد. طبق آيين رفتار حرفه‌اي، اصول اساسي اخلاق حرفه‌اي به شرح زير است:

الف‌ـ    درستکاری.
ب   ـ    بي‌طرفي.
پ   ـ    صلاحيت و مراقبت حرفه‌اي.
ت   ـ    رازداري.
ث   ـ    رفتار حرفه‌اي.

10 . مدير مسئول كار همواره نسبت به عدم رعايت الزامات اخلاقي، هشيار است. پرس و جو و گفتگو در باره موضوعات اخلاقي بين مدير مسئول كار و ساير اعضاي گروه حسابرسي در طول اجراي كار حسابرسي و حسب ضرورت رخ مي‌دهد. چنانچه مدير مسئول كار از طريق سيستمهاي مؤسسه يا به هر طريق ديگر، به اين نتيجه برسد كه اعضاي گروه حسابرسي الزامات اخلاقي را رعايت نكرده‌اند، لازم است از طريق مشورت با ساير افراد ذيصلاح در مؤسسه، اقدام مناسب را تعيين كند.

11 . مدير مسئول كار و، درصورت اقتضا، ساير اعضاي گروه حسابرسي، موضوعات شناسايي‌شده و چگونگي حل و فصل آنها را مستند مي‌كنند.

استقلال

12 . مدير مسئول كار بايد در مورد رعايت شدن يا نشدن الزامات استقلال مربوط به كار حسابرسي نتيجه گيري كند. وي براي اين كار بايد موارد زير را انجام دهد:

الف‌ ـ  كسب اطلاعات مربوط از مؤسسه براي شناسايي و ارزيابي شرايط و روابطي كه استقلال را تهديد مي‌كند.
ب  ـ ارزيابي اطلاعات مربوط به هر گونه تخطي از سياستها و روشهاي استقلال مؤسسه، درصورت وجود، براي تعيين مواردي كه استقلال مربوط به كار حسابرسي را تهديد مي‌كند.
پ  ـ انجام اقدامات مناسب براي رفع اين گونه تهديدات يا كاهش آنها به‌ سطح پايين قابل پذيرش از طريق تدابير ايمني. مدير مسئول كار بايد هر گونه ناكامي در حل مشكل را براي اقدام مناسب، هر چه زود‌تر به مؤسسه گزارش كند.
ت  ـ مستندسازي نتيجه گيريهاي مربوط به‌ استقلال و هر گونه مذاكرات مربوط با مؤسسه به‌ عنوان پشتوانه اين نتيجه گيريها.

13 .مدير مسئول كار ممكن است در رابطه با استقلال مربوط به كار حسابرسي تهديدي را شناسايي كند كه تدابير ايمني نتواند آن را از بين ببرد يا به سطح پايين قابل پذيرش كاهش دهد. در اين گونه موارد، مدير مسئول كار براي تعيين اقدامات مناسب (كه مي‌تواند شامل از بين بردن عوامل ايجاد كننده تهديد يا كناره گيري از كار حسابرسي باشد) با افراد ذيصلاح در مؤسسه مشورت مي‌كند. اين مشاوره و نتايج آن بايد مستند شود.

پذيرش و تداوم رابطه با صاحبكار و كارهاي حسابرسي ويژه

14 . مدير مسئول كار بايد متقاعد شود كه روشهاي مناسبي براي پذيرش و تداوم رابطه با صاحبكار و كارهاي حسابرسي ويژه اجرا شده و نتايج به دست آمده ، مناسب مي باشد و مستند شده است.

15 . فرآيند تصميم گيري در باره پذيرش يا تداوم كار حسابرسي ممكن است توسط مدير مسئول كار شروع نشده باشد. با اين وجود، مدير مسئول كار تعيين مي‌كند كه آيا آخرين تصميم اتخاذ شده هنوز مناسب است يا خير.

16 . پذيرش و تداوم رابطه با صاحبكار و كارهاي حسابرسي ويژه شامل ارزيابي موارد زير است:

• صداقت مالكين عمده، هيئت مديره و مديران اجرايي اصلي.
• صلاحيت گروه حسابرسي براي اجراي كار و دارا بودن زمان و منابع لازم.
• امكان رعايت الزامات اخلاقي توسط مؤسسه و گروه حسابرسي.

چنانچه با ارزيابي موارد بالا مسائلي مشخص شود، گروه حسابرسي مشورتهاي مناسب مقرر در بندهاي 30 تا 33 را به عمل مي‌آورد و چگونگي حل و فصل آن را مستند مي‌كند.

17 . تصميم گيري درباره تداوم رابطه با يك صاحبكار، شامل بررسي مسائل عمده پيش آمده در جريان كار حسابرسي جاري يا قبلي و پيآمد آن بر تداوم رابطه است. براي مثال، صاحبكاري ممكن است به توسعه فعاليتهاي تجاري خود در زمينه‌اي پرداخته باشد كه مؤسسه شناخت يا تجربه لازم را از آن ندارد.

18 . چنانچه مدير مسئول كار به اطلاعاتي دست يابد كه در صورت دسترسي زود‌تر به آن، مؤسسه از پذيرش كار حسابرسي مربوط خودداري مي‌كرد بايد آن اطلاعات را هرچه زود‌تر به مؤسسه گزارش كند تا مؤسسه و مدير مسئول كار بتوانند اقدامات لازم را به عمل‌آورند.

تعيين گروه حسابرسي

19 . مدير مسئول كار بايد متقاعد شود كه گروه حسابرسي در مجموع، تواناييها، صلاحيت و زمان لازم براي اجراي كار حسابرسي را طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي دارد و قادر به صدور گزارش حسابرس، مناسب شرايط موجود، مي‌باشد.

20 . تواناييها و صلاحيت موردانتظار از گروه حسابرسي به شرح زير است:

• شناخت و تجربه عملي از كارهاي حسابرسي با ماهيت و پيچيدگي مشابه از طريق آموزش مناسب و مشاركت.
• شناخت از الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي.
• دانش فني مناسب، شامل دانش فناوري اطلاعات مربوط.
• شناخت از صنعت مربوط به فعاليت صاحبكار.
• توان اعمال قضاوت حرفه‌اي.
• شناخت از سياستها و روشهاي كنترل كيفيت مؤسسه.

انجام كار

21 . مدير مسئول كار بايد مسئوليت هدايت، سرپرستي و اجراي كار حسابرسي را طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي و مناسب بودن گزارش حسابرس در شرايط موجود، به عهده گيرد.

22 . مدير مسئول كار، با آگاه كردن اعضاي گروه از موارد زير، كار حسابرسي را هدايت مي‌كند:

الف ـ    مسئوليتهاي آنان.
ب   ـ    ماهيت فعاليت تجاري واحد مورد رسيدگي.
پ   ـ    موضوعات مرتبط با خطر.
ت   ـ    مشكلاتي كه ممكن است پديد آيد.
ث   ـ    رويكرد تفصيلي انجام كار.

مسئوليتهاي گروه حسابرسي شامل حفظ بيطرفي، سطح مناسبي از ترديد حرفه‌اي و اجراي كار واگذار شده به آنان طبق اصل مراقبت حرفه‌اي است. اعضاي گروه حسابرسي بهتر است پرسشهاي خود را از اعضاي با تجربه‌‌تر گروه بپرسند؛ بدين ترتيب، گفتگوي مناسبتري بين اعضاي گروه به وجود ميآيد.

23 .  شناخت همه اعضاي گروه حسابرسي از اهداف كار مورد اجرا توسط آنان، حايز اهميت است. كار گروهي وآموزش مناسب براي كمك به اعضاي كم تجربه‌تر گروه حسابرسي در جهت كسب شناختي روشن از اهداف كار واگذار‌شده، ضروري است.

24 .سرپرستي شامل موارد زير است:

• پيگيري پيشرفت كار حسابرسي.
• ارزيابي تواناييها و صلاحيت هر يك از افراد گروه حسابرسي، داشتن زمان كافي توسط هر يك از آنان براي انجام كار خود، شناخت آنان از وظايف محوله و اجراي كار طبق رويكرد برنامه ريزي شده.
• توجه به مسائل عمده پديد آمده در جريان كار حسابرسي، ارزيابي اهميت آنها و تعديل رويكرد برنامه ‌ريزي شده به گونه‌اي مناسب.
• شناسايي موضوعاتي كه به مشورت يا بررسي توسط اعضاي با تجربه‌تر گروه حسابرسي نياز دارد.

25 . مسئوليتهاي بررسي بر اين مبنا تعيين مي‌شود كه اعضاي با تجربه‌تر گروه، شامل مدير مسئول كار، كار انجام شده توسط اعضاي كم تجربه‌تر گروه را بررسي كنند. بررسي‌كنندگان، موارد زیر را ارزيابي ميكنند:

الف ـ    انجام شدن كار طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي.
ب   ـ    مشخص شدن موضوعات عمده مستلزم بررسي بيشتر.
پ   ـ    انجام شدن مشورتهاي مناسب ومستند كردن و اجراي نتايج مشورتها.
ت   ـ    ضرورت تجديد نظر در ماهيت، زمانبندي اجرا و ميزان كار اجرا شده.
ث   ـ    پشتيباني كار انجام‌شده از نتايج به دست ‌آمده و مستند شدن آن به گونه‌اي مناسب.
ج    ـ    كافي و مناسب بودن شواهد كسب شده براي پشتيباني از گزارش حسابرس.
چ    ـ    دستيابي به اهداف روشهاي انجام كار حسابرسي.

26 . مدير مسئول كار، پيش از صدور گزارش حسابرس، از طريق بررسي مستندات حسابرسي و گفتگو با گروه حسابرسي بايد متقاعد شود كه شواهد حسابرسي كافي و مناسب براي پشتيباني از نتايج به دست ‌آمده و صدور گزارش حسابرس، كسب شده است.

27 . مدير مسئول كار، بررسيهاي خود را به موقع و در مقاطع مناسب اجراي كار انجام مي‌دهد. اين امر سبب مي‌شود كه موضوعات عمده، در حد رضايت مدير مسئول كار و پيش از صدور گزارش حل و فصل گردد. اين بررسيها، زمينه‌هاي مهم قضاوتي، به ويژه موضوعات پيچيده يا بحث انگيز شناسايي شده در جريان كار حسابرسي، خطرهاي عمده و ساير زمينه‌هايي را در بر مي‌گيرد كه مدير مسئول كار آنها را با اهميت تشخيص دهد. مدير مسئول كار لازم نيست همه ‌مستندات حسابرسي را بررسي كند، اما ميزان و زمان بررسيها را مستند مي‌كند. مسائل ناشي از بررسيها لازم است در حد رضايت مدير مسئول كار حل و فصل شود.

28 . چنانچه در جريان كار حسابرسي مدير مسئول كار تغيير كند، مدير جديد، كارهاي انجام شده تا تاريخ تغيير را بررسي مي‌كند. مدير جديد مسئول كار، روشهاي بررسي را به اندازه‌اي اجرا مي‌كند كه براي اطمينان از برنامه ريزي و اجراي كار انجام شده تا تاريخ بررسي بر طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي كافي باشد.

29 . در مواردي كه بيش از يك مدير، مسئوليت يك كار حسابرسي را به عهده دارند، روشن بودن مسئوليتهاي هر مدير و درك آن توسط هر يك از اعضاي گروه حسابرسي، حائز اهميت است.

مشاوره

30 . مدير مسئول كار بايد:

الف ـ مسئوليت انجام مشورت مناسب توسط گروه حسابرسي درباره موضوعات پيچيده و بحث انگيز را به عهده داشته باشد.
ب  ـ متقاعد شود كه اعضاي گروه حسابرسي در جريان كار حسابرسي، با يكديگر و سايرين در سطوح مناسب، درون يا برون مؤسسه، مشورت لازم را به عمل آورده‌اند.
پ  ـ متقاعدشود كه ماهيت، حدود و نتايج ناشي از اين گونه مشورتها مستند شده و مورد ‌تأييد طرف مشاوره قرار گرفته ‌است.
ت  ـ مشخص‌كند كه نتايج ناشي از مشورتها اجرا شده است.

31 . مشورت اثربخش با ساير كارشناسان مستلزم اين است كه همه حقايق مربوط، به آنها اطلاع ‌داده‌ شود تا بتوانند در باره موضوعات فني، اخلاقي يا غيره، آگاهانه اظهار نظر كنند. درصورت لزوم، گروه حسابرسي با افراد داراي دانش، سوابق و تجربه مناسب در درون يا برون مؤسسه ، مشورت مي‌كند. نتيجه ناشي از مشورتها به گونه‌اي مناسب مستند و اجرا مي‌شود.

32 . مشورت گروه حسابرسي با افراد خارج از مؤسسه، گاه ضرورت مي‌يابد؛ براي مثال، در مواردي كه مؤسسه فاقد كارشناس ذيصلاح است. گروه حسابرسي مي‌تواند از خدمات مشاوره‌اي ساير مؤسسات و مراجع حرفه‌اي يا قانوني استفاده كند.

33 . مشورت با ساير كارشناسان در باره موضوعات پيچيده يا بحث انگيز، از طريق تأييد توسط مشورت كننده و مشاور مستند مي‌شود. اين مستند سازي چنان كامل و تفصيلي است كه امكان درك موارد زير فراهم مي‌شود:

الف ـ    موضوع مورد مشورت.
ب   ـ    نتايج مشورت، شامل هر نوع تصميمات اتخاذ شده، مبناي آن تصميمات و چگونگي اجراي آنها.

اختلاف نظر

34 .  درمواردي كه بين اعضاي گروه حسابرسي و افراد طرف ‌مشورت و، در موارد مربوط، بين مدير مسئول كار و بررسي‌كننده كنترل كيفيت كار حسابرسي، اختلاف نظر باشد، گروه حسابرسي بايد در برخورد با نظرهاي متفاوت و حل و فصل آنها از سياستها و روشهاي مؤسسه پيروي كند.

35 . درصورت لزوم، مدير مسئول كار به اعضاي گروه حسابرسي اطلاع مي‌دهد كه آنها مي‌توانند موضوعات مورد اختلاف نظر را به گونه‌اي مناسب و بدون ‌نگراني از پيآمد آن به ‌اطلاع مدير مسئول كار يا ساير افراد درون مؤسسه برسانند.

بررسي کنترل کیفیت حسابرسی

36 . مدير مسئول كار براي حسابرسي صورتهاي مالي شركتهايي كه اوراق بهادار آنها به عموم عرضه شده است بايد:

الف  ـ  مشخص‌كند كه يك بررسي‌كننده كنترل كيفيت كار حسابرسي انتخاب شده است.
ب  ـ موضوعات عمده مشخص‌شده درجريان كار حسابرسي، شامل موارد شناسايي‌شده درجريان بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسي را با بررسي‌كننده كنترل كيفيت، مورد‌بحث قراردهد.
پ  ـ گزارش حسابرس را تازمان تكميل بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسي صادرنكند.

درمورد ساير كارهاي حسابرسي كه بررسي كنترل كيفيت انجام‌ مي‌شود، مدير مسئول كار الزامات مقرر در بندهاي ”الف“ و ”پ“ را رعايت مي‌كند.

37 . درمواردي كه در زمان شروع كار حسابرسي، بررسي كنترل كيفيت ضرورت نداشته ‌است، مدير مسئول كار مي‌داند كه تغيير در شرايط ممكن است اين گونه بررسي را ضروري سازد.

38 . بررسي کنترل کیفیت حسابرسی بايد شامل ارزيابي بي‌طرفانه موارد زير باشد:

الف  ـ قضاوتهاي عمده به ‌‌عمل‌آمده توسط گروه حسابرسي.
ب  ـ نتايج به دست ‌آمده براي تهيه گزارش حسابرس.

39 . بررسي كنترل کيفيت كار حسابرسی معمولاً حاوي گفتگو با مدير مسئول كار، بررسي اطلاعات مالي و گزارش حسابرس و، به ويژه، بررسي مناسب بودن گزارش حسابرس است. اين كار شامل بررسي مستندات حسابرسي انتخاب ‌شده درباره قضاوتهاي عمده به ‌عمل‌آمده توسط گروه حسابرسي و نتايجي كه آنها به دست ‌آورده‌اند نيز مي‌باشد. ميزان رسيدگي، به ‌پيچيدگي كار حسابرسي و خطر احتمال مناسب ‌نبودن گزارش حسابرس در شرايط موجود، بستگي‌دارد. انجام بررسي، مسئوليتهاي مدير مسئول كار را كاهش نمي‌دهد.

40 . بررسي كنترل کیفیت كار حسابرسي درمورد حسابرسي صورتهاي مالي شركتهايي كه اوراق بهادار آنها به عموم عرضه شده است شامل توجه به موارد زير مي‌باشد:

• ارزيابي استقلال مؤسسه درارتباط ‌با هر كار حسابرسي توسط گروه حسابرسي.
• خطرهاي عمده شناسايي‌شده درجريان كار حسابرسي (طبق استاندارد 315) و برخورد با آن خطرها (طبق استاندارد 330)، شامل براورد گروه حسابرسي از خطر تقلب و برخورد با آن.
• قضاوتهاي به ‌عمل‌آمده، به ويژه در ارتباط ‌‌با اهميت و خطرهاي عمده.
• انجام مشورت مناسب درمورد موضوعات حاوي اختلاف نظر يا ساير‌موضوعات پيچيده يا بحث انگيز و نتايج به دست ‌آمده از اين‌ مشورتها.
• ميزان اهميت و چگونگي حل و فصل تحريفهاي اصلاح ‌شده و نشده شناسايي ‌شده درجريان حسابرسي.
• موضوعاتي كه لازم است به اطلاع مديران اجرايي و هيئت مديره و، در موارد مقتضي، ساير اشخاص مانند مراجع قانوني برسد.
• اين كه آيا مستندات انتخاب شده براي بررسي، كار انجام شده در ارتباط با قضاوتهاي عمده را منعكس و نتايج به دست آمده را پشتيباني مي‌كند يا خير.
• مناسب بودن گزارش حسابرس براي صدور.

بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسی درمورد حسابرسي اطلاعات مالي تاريخي، غير از حسابرسي صورتهاي مالي شركتهايي كه اوراق بهادار آنها به عموم عرضه شده، ممكن‌است، شامل بعضي يا همه اين موارد باشد.

نظارت

41 . موسسه ملزم است به منظور كسب اطمينان معقول نسبت به مربوط، مناسب و اثربخش بودن سياستها و روشهاي مرتبط با سيستم كنترل كيفيت و همچنين اجراي آن در عمل، سياستها و روشهاي لازم را برقرار كند. مدير مسئول كار نتايج فرايند نظارت را كه در آخرين بخشنامه‌هاي صادر شده توسط مؤسسه منعكس گرديده است مورد توجه قرار مي‌دهد. مدير مسئول كار موارد زير را بررسي مي‌كند:

الف ـ    احتمال تأثير نارساييهاي مندرج در بخشنامه‌ها بر كار حسابرسي.
ب   ـ    كافي‌بودن معيارهاي بكارگرفته ‌شده توسط مؤسسه براي اصلاح شرايط در مورد حسابرسي مربوط.

42 . يك نارسايي در سيستم كنترل كيفيت مؤسسه لزوماً نشان ‌دهنده اين نيست كه يك كار حسابرسي طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي انجام ‌نشده يا گزارش حسابرس، مناسب نبوده ‌است.

تاريخ اجرا

43 . اين استاندارد براي حسابرسي صورتهاي مالي كه دوره مالي آن از اول فروردين 1386 و پس از آن شروع مي‌شود، لازم ‌الاجراست.

منبع : سازمان حسابرسی