ساختار کلی استانداردهاي حسابرسي، سایر خدمات اطمینان بخشی و خدمات مرتبط
مقدمه استانداردهاي حسابرسي، ساير خدمات اطمینان‌بخشی و خدمات‌مرتبط
مطلوبست این مقدمه برای درک بهتر به همراه استاندارد شماره 200 مظ
“اهداف کلی حسابرس مستقل و انجام حسابرسی طبق استانداردهای حسابرسی”
مطالعه شود.
کليات
1 . هدف از انتشار اين مقدمه مشخص کردن دامنه کاربرد و جايگاه استانداردهاي حسابرسي، ساير خدمات اطمينان‌بخشي و خدمات مرتبط است.
2 .طبق بند 4 تبصره 2 قانون تشکيل سازمان حسابرسي و بند ز ماده 7 قانون اساسنامه سازمان حسابرسي، ”تدوين اصول و ضوابط حسابداري و حسابرسي در ايران“ به عنوان بخشي از وظايف سازمان حسابرسي است. در اين راستا و به منظور تدوين استانداردهاي حسابرسي، ساير خدمات اطمينان‌بخشي و خدمات مرتبط، کميته تدوين استانداردهاي حسابرسي در سازمان حسابرسي تشکيل شده است. اين کميته، استانداردها را برمبناي استانداردهاي تدوين شده توسط هيئت استانداردهاي بين‌المللي حسابرسي و اطمينان‌بخشي فدراسيون بين‌المللي حسابداران و با درنظر گرفتن شرايط کشور، تدوين مي‌کند. اين استانداردها پس از طي مراحل قانوني لازم، براي اجرا منتشر مي‌شود.
3 . اين استانداردها حاکم بر کنترل کيفيت، حسابرسي، بررسي اجمالي، خدمات اطمينان‌بخشي به جز حسابرسي و بررسي اجمالي، و خدمات مرتبط مي‌باشد. حسابرس نبايد اظهار کند که اين استانداردها را رعايت کرده است مگر اينکه در انجام کار، تمام استانداردهاي مرتبط با آن را به طور کامل اجرا کرده باشد.
دامنه کاربرد و جايگاه استانداردها
4 . استانداردهاي حسابرسي بايد در حسابرسي اطلاعات مالي تاريخي بکار گرفته شود. اين استانداردها اساساً براي حسابرسي صورتهاي مالي توسط يک حسابرس مستقل تدوين مي‌شود و بايد در صورت لزوم نسبت به شرايط حاکم بر حسابرسي ساير اطلاعات مالي تاريخي تعديل شود.
5 . استانداردهاي بررسي اجمالي بايد در بررسي اجمالي اطلاعات مالي تاريخي بکار گرفته شود.
6 . استانداردهاي خدمات اطمينان‌بخشي به جز حسابرسي و بررسي اجمالي بايد در خدمات اطمينان‌بخشي غير از حسابرسي يا بررسي اجمالي اطلاعات مالي تاريخي بکارگرفته شود.
7 . استانداردهاي خدمات مرتبط بايد در مورد تنظيم اطلاعات مالي، روشهاي توافقي رسيدگي به اطلاعات مالي و ساير خدمات مرتبط بکارگرفته شود.
8 . استانداردهاي کنترل کيفيت بايد در مورد تمام خدماتي که طبق استانداردهاي ذکر شده در بندهاي 4 تا 7 انجام مي‌شود، بکار گرفته شود.
9 . استانداردهاي مورد اشاره در بندهاي 5 تا 7 دربرگيرنده اصول بنيادي و روشهاي اساسي حسابرسي (که در هر استاندارد با حروف پررنگ و با کلمه ”بايد“ مشخص شده است)، همراه با توضيحات کاربردي و ساير نکات لازم (از جمله پيوستها) است. اصول بنيادي و روشهاي اساسي بايد با توجه به توضيحات کاربردي بکار گرفته شود. از اين رو لازم است به منظور بکارگيري اصول بنيادي و روشهاي اساسي، تمام متن استاندارد مدنظر قرار گيرد.
10 . اصول بنيادي و روشهاي اساسي استانداردهاي موضوع بندهاي 5 تا 7 بايد در تمام مواردي که به شرايط کار مربوط مي‌باشد، به کار برده شود. با اين وجود، در شرايط استثنايي، حسابرس ممکن است به منظور دستيابي به هدف يک روش اساسي، انحراف از آن روش را ضروري تشخيص دهد. در چنين وضعيتي، حسابرس بايد نحوه انجام روشهاي جايگزين براي دستيابي به هدف روش اساسي و نيز دلايل انحراف را، در صورت روشن نبودن، مستند کند. انتظار مي‌رود انحراف از يک روش اساسي توسط حسابرس، تنها در شرايط خاصي که روش مورد نظر اثربخشي ندارد، رخ دهد.
11. پيوستهاي استانداردهاي موضوع بندهاي 5 تا 7، که تشکيل‌دهنده بخشي از توضيحات کاربردي هستند، جزء لاينفک آن استانداردها محسوب مي‌شوند. هدف و کاربرد مورد نظر يک پيوست در متن استاندارد مربوط يا در عنوان و مقدمه آن پيوست تشريح مي‌شود.
قضاوت حرفه‌اي
12. ماهيت استانداردها، حسابرس را ملزم مي‌کند که در بکارگيري استانداردها قضاوت حرفه‌اي خود را اعمال کند. اين قضاوت بايد مستدل و قابل دفاع باشد.
بکارگيري استانداردها
13. در هر استاندارد، دامنه کاربرد، تاريخ اجرا و هرگونه محدوديت خاص در بکارگيري آن مشخص شده است. همچنين بکارگيري استانداردها قبل از تاريخ اجرا، مجاز است.
14. اين استانداردها در ارائه خدمات حرفه‌اي توسط حسابرسان به واحدهاي بخش عمومي نيز کاربرد دارد. ملاحظات خاص اضافي مربوط به واحدهاي بخش عمومي، بر حسب شرايط، در استانداردها ارائه شده است.
15. مجموعه اين استانداردها اساساً منطبق با استانداردهاي بين‌المللي تدوين شده توسط هيئت استانداردهاي بين‌المللي حسابرسي و اطمينان‌بخشي فدراسيون بين‌المللي حسابداران است. در مواردي که استاندارد يا رهنمود آن در اين مجموعه ارائه نشده است، حسابرسان مي‌توانند از مجموعه استانداردهاي بين‌المللي مزبور استفاده کنند.
منبع : سازمان حسابرسی
