استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی (IFRS)

استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی (IFRS)

تاریخچه استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS)

در سال 1973 کمیته استانداردهای بین المللی حسابداری (IASC) در لندن تاسیس شد که استانداردهای بین المللی حسابداری (IAS) را وضع کرد. این استانداردها مورد توافق کشورهای استرالیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ژاپن، هلند، ایرلند، ایالات متحده آمریکا و بریتانیا قرار گرفتند. سال‌ها بعد، با رشد و تغییر تجارت بین الملل و جریان‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری، نیاز به اصلاح این استانداردها حس شد. IASC به این نتیجه رسید که باید راهی برای همگرایی بیشتر استانداردهای حسابداری هر کشور با استانداردهای بین المللی پیدا کند.

در سال 1997 کمیته استانداردهای بین المللی حسابداری (IASC) هیئتی را موظف به تعریف استراتژی و استانداردهای جدید کرد که نتایج آن در سال 1998 منتشر و در نوامبر 1999 نهایی گردید. در سال 2001 کمیته استانداردهای بین المللی حسابداری (IASC) تغییر نام داد و وظایف و مسئولیت‌های خود را تحت عنوان هیئت استانداردهای بین المللی حسابداری (IASB) پی گرفت. از اینجا به بعد، استانداردهای جدید که تحت نظر IASB تعریف شده بود با نام استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IF‌RS) منتشر شد. هرچند استانداردهای IAS همچنان مورد تایید IASB بود، اما در صورت اختلاف بین این دو استاندارد، حق تقدم با استانداردهای IF‌RS می‌باشد.

در حال حاضر 17 استاندارد بین المللی گزارشگری مالی و 41 استاندارد بین المللی حسابداری وجود دارد که برخی از آن‌ها ملغی و در برخی موارد، استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی جایگزین استانداردهای بین المللی حسابداری شده‌اند.

اجرای IF‌RS از اتحادیه اروپا شروع شد و به سرعت در بین کشورهای مختلف جهان پذیرفته شد. با اینکه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی در برخی کشورها از جمله ایالات متحده آمریکا اجرا نمی‌شود، اما باز هم مهم‌ترین و مرسوم‌ترین استاندارد حسابداری در سطح جهان محسوب می‌شود.

استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی یا IFRS چیست؟

IFRS مخفف عبارت International Financial Reporting Standards می‌باشد و در زبان فارسی به استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی ترجمه شده است. IFRS مجموعه‌ای از قوانین مرسوم حسابداری است که جهت انسجام، یکپارچگی، قیاس‌پذیری و شفاف‌سازی صورت‌های مالی وضع شده‌اند و از سوی بیشتر کشورهای جهان پذیرفته شده هستند. استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی توسط هیئت استانداردهای بین المللی حسابداری (IASB) وضع شده است. در این استانداردها مشخص شده است که شرکت‌ها چطور باید حساب‌ها و هر رویدادی را که تاثیرات مالی دارند گزارش، حفظ و نگهداری کنند و همچنین، انواع تراکنش‌ها را تعریف کنند.

در واقع، IF‌RS یک چهارچوب حسابداری است که طبق آن اطلاعات مالی گزارش و سازماندهی می‌شوند. در حال حاضر، این چهارچوب حسابداری در بیش از 120 کشور جهان، از جمله کشورهای اتحادیه اروپا و بسیاری از کشورهای آسیایی و امریکای جنوبی لازم الاجرا است. استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی شرکت‌ها و سازمان‌ها را ملزم می‌کند که گزارشات و وضعیت مالی خود را با استفاده از قوانین یکسان تهیه و ارائه کنند. این یعنی اینکه برای جلوگیری از هر گونه تقلب و دستکاری، یک وفاق و تفاهم عمومی بین تمامی شرکت‌ها و سازمان‌ها وجود دارد که امر بررسی و مقایسه گزارشات مالی را ساده‌تر می‌کند.

هدف استانداردهای IFRS این است که یک زبان حسابداری مشترک ایجاد کند تا بر طبق آن امور تجاری و صورت‌های مالی از انسجام و اعتبار بین المللی برخوردار باشند، بدون اینکه بین شرکت‌های مختلف از کشورهای مختلف تمایزی قائل باشد.

چرا استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی مهم هستند؟

IFRS به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تحلیل‌های درستی داشته باشند و تصمیمات آگاهانه اتخاذ کنند. استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی برای این وضع شدند که شفافیت، مسئولیت‌پذیری و بهره‌وری را برای بازارهای مالی جهان به ارمغان آورند و اطمینان، ترقی و ثبات مالی بلندمدت را برای اقتصاد جهانی تضمین کنند.

شرکت‌ها از استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی سود می‌برند چرا که سرمایه‌گذاران میل بیشتری به سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی دارند که رویه‌های تجاری خود را شفاف‌سازی می‌کنند. استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی مهم است چرا که به حفظ شفافیت و اعتماد در بازارهای مالی جهانی کمک می‌کند. اگر این اعتماد و شفاف‌سازی نباشد، سرمایه‌گذاران صورت‌های مالی و سایر اطلاعات مالی را که شرکت‌ها ارائه می‌کنند باور نمی‌کنند و میلی به سرمایه‌گذاری در آن‌ها نخواهند داشت. اگر این اتفاق رخ دهد، تراکنش‌های مالی کم می‌شود و هزینه تراکنش‌ها افزایش می‌یابد، در نتیجه اقتصاد تضعیف می‌شود. ضمن اینکه IF‌RS امکان مقایسه بین شرکت‌های مختلف را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.

استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی اساسا برای گزارشگری مالی شرکت‌ها در تمام دنیا، به جز ایالات متحده، استفاده می‌شوند. در ایالات متحده از چهارچوب حسابداری دیگری با نام اصول پذیرفته شده همگانی حسابداری (GAAP) استفاده می‌شود. GAAP قانون‌محورتر از IF‌RS است، اما IF‌RS بیشتر از GAAP روی قواعد عمومی تمرکز دارد. به همین دلیل، IF‌RS کوتاه‌تر، شفاف‌تر و قابل‌فهم‌تر از GAAP است.

در ایران نیز استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی توسط سازمان حسابرسی ایران ترجمه و در اختیار عموم قرار گرفته است. در حال حاضر، بیش از 70 بانک و موسسه مالی و اعتباری، شرکت های بیمه و شرکت های بورسی و فرابورسی ملزم به تهیه و ارائه گزارشات مالی خود بر مبنای اصول IFRS هستند.

IFRS چه موضوعاتی را شامل می‌شود؟

استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی طیف وسیعی از حوزه‌های مربوط به حسابداری را پوشش می‌دهند. جنبه‌های معینی از رویه‌های تجاری هستند که IFRS درخصوص آن‌ها قوانین اجباری تنظیم کرده است.

صورت وضعیت مالی

صورت وضعیت مالی را با نام ترازنامه نیز می‌شناسیم. IF‌RS روی نحوه گزارشگری اجزای ترازنامه تاثیر می‌گذارد.

صورت سود و زیان جامع

این مورد می‌تواند هم به صورت یک صورتحساب واحد باشد و هم در قالب صورت سود و زیان و صورت درآمدهای دیگر، از جمله درآمد حاصل از املاک و تجهیزات، به طور مجزا ارائه شود.

صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام

این مورد که با عنوان صورت سود و زیان انباشته نیز شناخته می‌شود، تغییراتی که در یک دوره زمانی مشخص در میزان سود و عایدی‌های شرکت رخ می‌دهد ثبت می‌کند.

صورت جریان نقدینگی

این گزارش تراکنش‌های مالی شرکت در یک دوره زمانی معین را خلاصه کرده و به بخش‌های جریان نقد عملیاتی، سرمایه‌گذاری و تامین مالی تقسیم می‌کند.

علاوه بر موارد بالا که صورت‌های مالی پایه محسوب می‌شوند، یک شرکت باید خلاصه‌ای از سیاست‌های حسابداری خود را نیز ارائه دهد. اصولا گزارش کامل در کنار گزارش‌های قبلی قرار می‌گیرد تا تغییرات در سود و زیان مشخص شود. یک شرکت مادر باید گزارش صورتحساب جداگانه‌ای برای هر یک از شرکت‌های تابعه خود ارائه کند.

سخن آخر

استانداردهای بین‌المللی مثل IFRS و IAS استانداردهایی هستند که توسط سازمان‌های بین‌المللی تدوین شده‌اند تا رشد تجارت بین الملل را تضمین کنند. ایجاد اعتماد و شفاف‌سازی در مورد امور مالی و حسابداری شرکت‌های مختلف در کشورهای مختلف، هدف اصلی استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی است. استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی معتبرترین و مرسوم‌ترین استانداردهای حسابداری هستند، از این‌رو در بیشتر کشورهای دنیا مورداستفاده قرار می‌گیرند.

منبع : سازمان حسابرسی